Mark

Hans Siegmund - foto door Han Ernest
Foto @ Han Ernest
Curriculum vitae

Hans Siegmund
1930 - 2017

1956 - 1958   
Academie Artibus, Utrecht

1958 - 1961
Rijksacademie, Amsterdam

1970 - 1993   
Docent schilderen en tekenen, Hogeschool voor de Kunsten, Utrecht

1963 & 1983   
B.J. Kerkhofprijs, Genootschap Kunstliefde, Utrecht

Hans Siegmund exposeerde gedurende zijn hele schilderscarrière met grote regelmaat in Kunstgaleries en museums.

-

Hans Siegmund wordt geboren in Amersfoort in een groot katholiek gezin in 1930. In de oorlogstijd zit hij op de middelbare school. Daar doet hij niet echt zijn best. Alleen in tekenen is hij geïnteresseerd. Zijn vader vindt dat hij maar een baantje moet zoeken. Eerst wordt hij decorateur bij de Galerie Moderne, later bij V&D; warenhuizen in Utrecht. Zijn creativiteit wordt opgemerkt. Siegmund neemt tekenlessen bij Artibus. Artibus is in de vijftiger jaren nog een avondopleiding voor amateurs. Klasgenoot Hanna Mobach is meteen enorm onder de indruk van zijn gedrevenheid en werklust. Later worden ze alle twee docent en dus collega’s op de Kunstacademie in Utrecht. De hartstocht voor het schilderen heeft gevolgen: Hans Siegmund doet met een groot pak werk toelating op de Rijksacademie in Amsterdam en wordt aangenomen. Hij krijgt er onder meer les van Otto B. De Kat en Jan Wiegers. Behalve met modeltekenen maakt hij kennis met olieverf en de etstechniek. Hij maakt kunstreizen. Vanaf die tijd gaat hij op zoek naar eigenheid en persoonlijkheid.

Siegmund is zelden tevreden over zijn werk. Achter ieder schilderij schuilt een offensief; over elke vierkante centimeter wordt nagedacht. Maar het spontane uiterlijk blijft kenmerkend evenals de gulheid van de kleur. Er groeit een opvatting over het schilderen. In de dagboekaantekeningen kun je hierover verder lezen. Meestal zijn het gewone dingen uit de omgeving, die het onderwerp bepalen. De clivia, een theepot, tuinstoelen, de duif, het hondje, vazen. Maar óók zichzelf, een menselijke vorm waarover hij ieder uur van de dag de beschikking heeft. Geen abstractie; geen diepe betekenis. Hans Siegmund zoekt een vorm voor zijn schilderij. De vorm van de zichtbare werkelijkheid is daarbij nodig om zijn idee over het schilderen weer te geven. Het idee is abstract; het licht bijvoorbeeld, de ruimte of het ritme. Door zich met volle interesse te richten op de vorm en de kleur van stilleven of zelfportret, krijgt een schilderij uiteindelijk een universele betekenis.
(Lees hierover verder in de dagboekaantekeningen van 8 januari 2015 over “geluk” en van 25 november over “beheersing”). Harrie Peters, goede vriend en collega-schilder op de kunstacademie ( de HKU) formuleert het zo: “De aquareltechniek vraagt om een directe benadering van het schilderen. En bovendien laat de doorzichtige waterverf iedere handeling en overweging zien. Vorm en inhoud vallen samen in het werk van Siegmund. Toch blijft de onderlinge structuur in feite realistisch. De attributen, de interieurs en de portretten worden getransformeerd naar een uiterst schilderkunstige werkelijkheid”. De bevochten vrijheid vindt uiteindelijk zijn beslag in een aantal “grote aquarellen”. In een keer wordt een reusachtige perfecte verfstreek neer gezet als de steel van een bloem of het blad van een plant. Grote gekleurde vlekken als koffiekoppen of plantenblaren vullen het hele vlak. De kleur, de beweging, maat, ritme en contrast bepalen het beeld.

Docent aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, 1968-1993.

Door die passie, die hartstocht voor vorm en verf was Siegmund ongekend populair bij de studenten. “Hans was een bescheiden mens. Zijn persoonlijke en artistieke integriteit maakte het mogelijk dat hij studenten veel vrijheid liet en ze tegelijk heel kritisch volgde” schreef Els Beuvery . Zij was docent kunstgeschiedenis op de HKU en ook een collega van Hans Siegmund “Siegmund hield op de HKU de discussies helder. Bij voortduring stelde hij artistiek inhoudelijke of onderwijsinhoudelijke kwesties aan de orde”, herinnerde Harrie Peters zich: “Zijn gedrevenheid voor het vak en zijn onophoudelijk zoeken naar oplossingen, vormden een enorme inspiratiebron voor vele jonge kunstenaars. Hans Siegmund was een zeer betrokken docent. Daar kunnen er in het kunstonderwijs niet genoeg van zijn”.

Loes Wolf

Bron: Harrie Peters en Els Beuvery uit de publicatie “Hans Siegmund, schilder en docent.”

-

Publicaties 

1993   
Hans Siegmund, schilder en docent
- Uitgave HKU, afdeling Beeldende Kunst en Vormgeving

2015    
Om de kleur van het licht
- Hans Siegmund, uitgave in eigen beheer

1964    
Opgenomen in het boek Grafiek, Nederlandse grafiek na 1945 
- J.N. van Wessem, C de Boer jr., P Brand

-

Films

2005   
50 Grote aquarellen van Hans Siegmund in Steenfabriek De Roodvoet, Rijswijk GLD
- Student van Marianne Kooijman

2010   
Je wordt een schilder
- Film van Ferrie van der Werff en Roeland Schweitzer

-

Links

Wikipedia  
https://nl.wikipedia.org/wiki/Hans_Siegmund
samenstelling Fons Heijnsbroek

Centraal Museum Utrecht 
https://www.centraalmuseum.nl/nl/maker/hans-siegmund